نظریه زمینه‌ای فرایند شکل‌گیری نگرش به ازدواج: یک مطالعه کیفی

مقدمه: با توجه به این که تاکنون الگویی در تبیین چگونگی شکل‌گیری نگرش به ازدواج در کشور ارایه نشده است، مطالعه حاضر با هدف ارایه نظریه زمینه‌ای فرایند شکل‌گیری نگرش به ازدواج انجام گرفت. روش‌: این پژوهش از نوع کیفی بود که با استفاده از نظریه زمینه‌ای در سال تحصیلی 94-1393 انجام شد. از بین دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، 18 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روش جمع‌آوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته و عمیق بود. برای تحلیل داده‌ها از کدگذاری سه مرحله‌ای (باز، محوری و انتخابی) Strauss و Corbin استفاده گردید. یافته‌ها: «تغییر نسبی در نگرش به ازدواج» الگوی پارادایمی پژوهش حاضر بود. طبقه عوامل فرهنگی- اجتماعی، تجربیات اولیه و مشاهده الگوهای ناقص به عنوان شرایط علی، آگاهی و شناخت یکدیگر، حمایت‌های مادی و معنوی و ادراک حرمت و قداست ازدواج به عنوان شرایط مداخله‌گر، فشارهای ازدواج، دخالت والدین و انتقال بین نسلی و همچنین، عوامل اقتصادی به عنوان شرایط زمینه‌ای، و راهبردهای مقابله متناسب با نگرش به عنوان کنش‌های تعاملی و رشد شخصی ادراک شده و اشتیاق به ازدواج، دوسوگرایی در تمایل به ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج نیز به عنوان پیامد این الگوی پارادایمی مشخص گردید. نتیجه‎گیری: بر اساس الگوی کشف شده، تغییر نگرش به ازدواج به عنوان عامل اساسی ترغیب کننده جوانان به ازدواج، طی رویکردی کلی و سیستمی صورت می‌گیرد. بر اساس این رویکرد، اقداماتی مانند ترویج الگوهای موفق ازدواج در جامعه، حمایت‌های مادی و معنوی والدین، آموزش راهبردهای مقابله‌ای متناسب با چالش‌های ازدواج، افزایش مهارت‌های آمادگی ازدواج و حمایت دولت در تشکیل هسته‌های مشاوره ازدواج توصیه می‌شود.